4 lipca 2020 roku minęła 137. rocznica urodzin generała Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej, premiera Ukraińskiej Republiki Ludowej na uchodźstwie Wołodymyra Salskiego.
Salski był zaliczany do najbliższych współpracowników naczelnego atamana Symona Petlury. Urodził się 4 lipca 1883 roku w Ostrogu na Wolyniu. Ukończył z wyróżnieniem Mikołajewską Akademię Sztabu Generalnego. Służbę w armii carskiej zakończył w stopniu podpułkownika. Po przejściu do wojska ukraińskiego został oficerem sztabowym, później dowodził legendarną Dywizją Zaporoską w „operacji kamienieckiej” w 1919.
Jesienią 1919 r. został na krótko głównodowodzącym Armii Czynnej URL, a następnie – po raz pierwszy – ministrem spraw wojskowych (po raz ostatni pełnił tę funkcję przez 16 lat od 1924 r. do śmierci).
Jako minister spraw wojskowych prowadził w latach 1926-1939 współpracę ze Sztabem Generalnym Wojska Polskiego, której celem było przygotowanie armii ukraińskiej na wypadek wojny Polski z ZSRS. Ukraiński rząd emigracyjny prowadził działalność szkoleniową i utrzymywał w gotowości 10 komisji poborowych, których ewidencja obejmowała ponad 9000 żołnierzy i ponad 800 oficerów – zgodnie z przepisami wewnętrznymi URL, duża część weteranów 1920 r. nie została zdemobilizowana, tylko wysłana na długotrwałe urlopy.
Armia ukraińska miała w ciągu kilku tygodni osiągnąć stan ok. 25 000 żołnierzy (docelowo – ok. 100 000) i z terytorium Polski oraz Rumunii wkroczyć na terytorium ZSRR w okolicy Kamieńca Podolskiego, by tam zdobyć przyczółek do organizowania armii i dalszych działań zaczepnych. Koordynowano również kierowanie Ukraińców do służby w Wojsku Polskim jako tak zwanych oficerów kontraktowych.
Od 1921 r. w imieniu naczelnego atamana Symona Petlury pełnił funkcję przedstawiciela wojskowego na Bałkanach. Generał Wołodymyr Salski był bardzo dogodnym politykiem, miał swoje własne i specjalne podejście do spraw oraz metody ich rozwiązywania. Udzielał odpowiednich instrukcji bardzo trafnie i zawsze szczegółowo, i prawie zawsze, gdy jego instrukcje były wykonywane zgodnie z tymi instrukcjami, zostały one wykonane z powodzeniem dla sprawy. Było to szczególnie widoczne w Turcji, szczególnie w Bułgarii, a najsilniej w Jugosławii, ponieważ istniała wielka opozycja ze strony białych Rosjan, którzy zajęli znaczne stanowiska w Jugosławii i wywierali wielki wpływ na lokalną administrację państwową.
Generał Wołodymyr Salski był wybitnym i wysoko wykwalifikowanym szefem sztabu, wybitnym taktykiem i strategiem oraz wysokim politykiem. Na wszystkich wysokich stanowiskach wykazywał się nie tylko wszechstronną i głęboką znajomość tematu, ale także niezwykłą szczerością, braterskim podejściem do podległych.
W październiku 1940 roku zmarł po zabiegu w szpitalu. Spoczywa wraz z żoną Nadiją na kwaterze nr 36 (generalskiej) cmentarza prawosławnego na Woli.
Jego brat Ołeksandr był uczestnikiem II Pochodu Zimowego armii URL, w czasie którego trafił do niewoli bolszewickiej i został stracony pod Bazarem.
Syn Wołodymyra Salskiego, kapitan pilot Jerzy Salski (1915-1996) był absolwentem Centrum Wyszkolenia Lotnictwa w Dęblinie, następnie jako żołnierz Wojska Polskiego odbywał loty bojowe w ramach kampanii wrześniowej, później we Francji i (w strukturach RAF – Dywizjon 300 i 309) w Wielkiej Brytanii. Od 1952 r. przebywał w Kanadzie, gdzie był m. in. ekspertem ds. lotniczych i kosmicznych w kanadyjskim ministerstwie obrony. Przez 12 lat służył w Dowództwie Obrony Północnoamerykańskiej Przestrzeni Powietrznej i Kosmicznej.
Sergij Porowczuk, 6 lipca 2020 r.
Leave a Reply