Wiele postaci, zasłużonych dla historii Polski i terenów Galicji Wschodniej i Zachodniej, do dziś nie doczekało się godnego upamiętnienia i szacunku. Jedną z takich osób Jest Włodzimierz Maria Prus-Paygert – sumienny urzędnik II Rzeczypospolitej na terenach Galicji, piłsudczyk i więzień III Rzeszy i komunistycznej Polski.
Włodzimierz Paygert urodził się 7 listopada 1896 w Streptowie niedaleko Lwowa. Po nieukończonych z powodu wojny studiach medycznych w latach 1918-1921 służył w Wojsku Polskim, m.in. w wojnie polsko-bolszewickiej, a w III powstaniu śląskim należał do załogi pociągu pancernego „Piłsudczyk”.
W odrodzonej Polsce wpierw pracował w kopalni w Krużlowej, następnie w firmie Vacuum Oil Company w Czechowicach-Dziedzicach a potem w administracji majątków Sądowa Wisznia, którego właścicielem był jego krewny Krzysztof Mars.
W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Gródek Jagielloński, jako porucznik ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów rezerwy administracji, grupa oficerów administracji sanitarnych.
W tym samym roku został burmistrzem Sądowej Wiszni i funkcję tę pełnił do wybuchu II wojny światowej.
Pełnił wiele funkcji politycznych i społecznych. Był m.in. prezesem lokalnych oddziałów BBWR, OZN, LOPP, OSP, wiceprezesem powiatowego Związku Strzeleckiego, członkiem zarządu ZOR i Związku Rezerwistów.
Zimą 1939/40 w czasie okupacji sowieckiej Włodzimierz Paygert przeszedł po zamarzniętym Sanie, przez zieloną granicę niemiecko-sowieckiej linii demarkacyjnej przedostał się do Przemyśla.
Później przebywał w miejscowości Limanowa w dobrach wuja swojej żony Zygmunta Marsa. Zatrudniony w majątku Stara Wieś, za namową rodziny Marsów, zgodził się przyjąć niebezpieczną (w okupacyjnych warunkach) funkcję burmistrza Limanowej, urząd swój sprawował do lipca 1944 r.
W 1942 r. wraz z Grzegorzem Marsem i zarządcą majątku p. Śliwą zostali aresztowani przez nowosądeckie Gestapo. Powodem aresztowania było podejrzenie, że w folwarku Marsów ukrywali się oficerowie Wojska Polskiego, których Niemcy aresztowali przy próbie przedostania się na Węgry. W obawie przed powtórzeniem się tej sytuacji, w 1944 r., gdy urząd miasta był już nieczynny, a Niemcy z Limanowej powoli się wycofywali, zabrał on część dobytku rodzinnego i udał się do Krakowa, znajdując schronienie w mieszkaniu krewnej.
Po zakończeniu okupacji Paygert pracował w księgowości zakładów odzieżowych w Krakowie, gdzie został aresztowany przez sowieckie NKWD zimą 1945 r., 10 kwietnia 1945 r. zmarł w więzieniu UB w Krakowie. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim.
Roman Wójcicki – Sądowa Wisznia za: polskie media,10 maja 2025 r.
Leave a Reply