W samym sercu bukowińskich Czerniowiec znajduje się przepiękny kościół pw. Najświętszego Serca Jezusa, posługę w którym do 1945 roku sprawowali polscy jezuici. Po sowieckiej okupacji nowe władze urządzili w świątyni archiwum obwodowe, dzieląc budowlę na trzy kondygnacje.
Po tym, jak w 2010 roku kościół zwrócono wspólnocie rzymskokatolickiej, jezuita ks. Stanisław Smolczewski z Bytomia zabrał się do odbudowy zniszczonej przez komunistów świątyni. Po rozpoczęciu prac w dolnej kondygnacji kościoła natrafiono na fascynujące znalezisko – za ścianą z cegły w krypcie znajdowały się metalowe trumny ze szczątkami 59 polskich legionistów i jednego kozaka.
Przy trumnach, każda z których waży około 10 kilo, jednie cięższe, drugie – lżejsze, znajduje się zniszczony ołtarzyk polowy z napisem (Nr. 17. legionistów polskich – 4 i 1 kozak), polskie godło narodowe, przedstawiające białego orła na czerwonym tle i krucyfiks.
– Dzięki dofinansowaniu z MKiDN planujemy urządzić w bocznych nawach tej krypty symboliczny grobowiec polskich legionistów, który będzie dostępny dla zwiedzania zwykłym turystom. Trumny będą odgrodzone od nich przeźroczystym szkłem. Uroczystość otwarcia krypty wstępnie zaplanowaliśmy na 1-11 listopada bieżącego roku, ale wszystko zależy od Woli Bożej, jak Bóg pokieruje nasze plany – mówił ks. Smolczewski, oprowadzając po podziemiach kościoła jezuitów w Czerniowcach.
Przebywając w bezpośredniej bliskości szczątków Polaków z różnych regionów Polski, którzy wykorzystywali każdą możliwość by przybliżyć moment odrodzenia ukochanej ojczyzny, trudno kryć wzruszenie. Zginęli oni prawie 400 kilometrów od dzisiejszych granic Rzeczypospolitej. Dlaczego postanowili wziąć broń i walczyć? Co sprawia, że niezależnie od woli zaborców, polska tożsamość narodowa budzi się na nowo i nic nie jest w stanie powstrzymać pragnienia wolności?
Imiona i nazwiska polskich legionistów, szczątki których są złożone w metalowych trumnach w podziemiu czerniowieckiego kościoła jezuitów nie są znane.
– Próbowaliśmy szukać w archiwum, zwracaliśmy się do miejscowej Służby Bezpieczeństwa Ukrainy. Niestety wszyscy rozwodzą rękami. Liczymy na pomoc strony polskiej w tej sprawie – mówi Wiktor Gordijenko, osoba bardzo zaangażowana bardzo w odbudowę kościoła, który jako pierwszy przekazał redakcji Słowa Polskiego informację na temat pochówku Polaków w krypcie pod kościołem.
Kościół jezuitów w Czerniowcach wzbudza ogromne zainteresowanie wśród turystów. Jak twierdzi ks. Stanisław Smolczewski, w czasach komuny był on jedynym urzędowym budynkiem w całym ZSRS ( mieściło się tu archiwum obwodowe), który wieńczyły trzy krzyże. Jak twierdzą starsi mieszkańcy, kiedy za nakazem Sowietów robotnicy wspięli się na dach by demontować pierwszy krzyż, jeden z nich spadł i zabił się. Więcej nikt nie ryzykował wznowić próbę.
Ślady polskiej kultury i historii w Czerniowcach są widoczne w wielu miejscach. Już niedługo w mieście obwodowym pojawi się także znak pamięci polskiego czynu zbrojnego, upamiętniający polskich legionistów Józefa Hallera, którzy wnieśli swój niewielki, a jednocześnie – ogromny wkład w odrodzenie Rzeczypospolitej Polskiej, do końca ufając, że ich ofiarność nie była marną.
Jerzy Wójcicki, 08.03.16 r.
Wszelkie osoby, które chciałyby pomóc w odbudowie kościoła mogą przekazywać środki pieniężne na: Referat Misyjny Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego, ul. Kopernika 26, 31-501 Kraków:
Złotówki:
PL 50 1240 2294 1111 0010 2222 3570
z dopiskiem w tytule: „na Czerniowce” oraz Towarzystwo Jezusowe, Prowincja Polski Południowej
Mały Rynek 8; 31-041 Kraków
EURO:
PL 91 1240 2294 1978 0010 1284 4202
SWIFT/BIC PKOPPLPW
USD:
PL 76 1240 2294 1787 0010 1587 2468
SWIFT/BIC PKOPPLPW
z dopiskiem w tytule: „na Czerniowce”
Отримувач: Релігійна громада Римско-католицької церкви парафії Найсвятішого Серця Ісуса у місті Чернівці
р/р 26006000599923
у ПУАТ “ФІДОБАНК” МФО 300175
ЄДРПОУ 26398388
Призначення платежу: пожертва
Więcej na temat: Legioniści Józefa Hallera w Czerniowcach na Bukowinie wciąż czekają na godne upamiętnienie
