Kamienica króla Jana III Sobieskiego na Placu Rynkowym we Lwowie. Fot. Wikipedia
Plac Rynkowy we Lwowie otoczony jest pięknymi kamienicami sięgającymi nawet XIV wieku. W jednej z nich znajduje się obecnie Lwowskie Muzeum Historyczne. Stan kamienicy jest zły a nawet bardzo zły. Z pomocą w ratowaniu lwowskiej rezydencji Jana III Sobieskiego przyszli Polacy.
Przygotowanie projektu renowacji zgodnie z opinią Marty Kruczyńskiej z programu „Ochrona” Instytutu Polonika wymagało kilku lat kwerend archiwalnych i badań konserwatorskich. W roku 2018 na zlecenie Poloniki opracowano opinię budowlano-konserwatorską wraz z programem prac dla grupy rzeźbiarskiej wieńczącej attykę.
Prace konserwatorskie fasady polskiej rezydencji królewskiej, zwanej także Pałacem Korniakta, znajdującej się przy placu Rynok 6 obejmują m.in. odnowienie rzeźb, które znajdowały się na strychu w stanie bardzo złym. Lwowska kamienica, przy której pracują Polacy, to zabytek rzeźby renesansowej, który na przestrzeni lat swojego istnienia był wielokrotnie przebudowywany i ulegał zmianom oraz modzie panującej w tej czy innej epoke. Na jej poddaszu pałacu zachowały się (Red. cudem nie zostały zniszczone przez komunistów) niesamowite rzeźby z XVI wieku – króla i sześciu rycerzy, a także delfiny, które znajdowały się pomiędzy nimi, zwróconymi do siebie ogonami. To najstarsze takie poddasze we Lwowie. Rzeźby zostaną odnowione w warunkach laboratoryjnych we lwowskiej fabryce ceramiki i rzeźby.
„Cieszymy się, że udało nam się to rozpocząć. I cieszymy się, że współpracujemy ze specjalistami z Polski i Ukrainy, że razem chronimy wspólne dziedzictwo. I możemy pokazać, że nawet w czasie wojny mamy szansę to zrobić czegoś dobrego i potrzebnego dla dziedzictwa kulturowego” – zaznaczyła pani Kruczyńska w rozmowie z Espreso.
W trakcie badań kamienicy odkryto wiele nowych elementów. Przykładowo elementy z poprzednich etapów rekonstrukcji tej fasady, w szczególności najciekawsze znalezisko obecnie można nazwać kwadratowym narożnikiem starożytnego okna, które było kwadratowe, w przeciwieństwie do łukowych, które zachowały się w budynku do naszych czasów.
„Udało nam się, usuwając warstwa po warstwie, dotrzeć do tych starszych, wcześniej niewidocznych elementów. To np. gzyms, ślady po wcześniej zamontowanych oknach, miejsca gdzie się one znajdowały i jak były zbudowane. Udokumentowane i zapewne w przyszłości pomogą naukowcom i historykom architektury ustalić, jak rozwijała się i zmieniała ta fasada – wyjaśnia specjalistka z Polski.
Zakończenie wszystkich prac konserwatorskich przy elewacji i rzeźbach planowane jest w październiku 2025 roku. Jeżeli pozwoli sytuacja militarna, dostęp do źródeł energii i obecność fachowców.
Kamienica, dziś zwana Korniakta lub Królewską, została zbudowana na fundamentach dwóch wcześniejszych gotyckich kamienic w latach 1571–1580 dla lwowskiego kupca Greka Konstantego Korniakta. Potem odziedziczył ją syn Konstanty Korniakt, który sprzedał ją zakonowi karmelitów bosych w 1623 roku. Od zakonników, w 1640 roku, dom odkupili Jakub i Teofila Sobiescy, a po ich śmierci własność przeszła na Jana III. Król w roku 1678, nie chcąc rezydować podczas przyjazdów do Lwowa w pałacu arcybiskupim, nakazał przebudowę kamienicy tak, by mogła spełniać funkcję oficjalnej rezydencji króla. W roku 1686 król przyjmował tu posłów moskiewskich.
Od 1908 roku w Kamienicy Królewskiej we Lwowie działało (po odkupieniu gmachu od Andrzeja Lubomirskiego) Muzeum Narodowe im. Jana III. Gromadziło ono obrazy i pamiątki dotyczące okresu panowania Jana III, z czasem jednak jego kolekcja została powiększona o inne obiekty. Piętrowe krużganki otaczające z trzech stron dziedziniec zostały zrekonstruowane w latach 1926–1929. Teraz w murach Kamienicy Korniakta – Królewskiej działa Lwowskie Muzeum Historyczne.
Więcej o Kamienicy Królewskiej we Lwowie na stronie Instytutu Polonika.
Słowo Polskie, fot. Wikipedia, 8 października 2024 r.
Leave a Reply