Organizacja społeczna „Polonia-Podole” działa w Mohylewie Podolskim zaledwie od półtora roku. Ale od tego czasu zdążyła dużo zdziałać w sprawie uporządkowania miejscowego cmentarza polskiego w ramach akcji „Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia”.
Po przyjazdach ekip wolontariuszy z Polski, którzy razem z miejscowymi Polakami sprzątali polską nekropolię nad Dniestrem, „Polonia-Podola” stworzyła rejestr polskich mogił na tym cmentarzu. Teraz każdy członek organizacji opiekuje się wyznaczonym grobem i stara się utrzymywać go w dobrym stanie.
Badając historię życia Polaków Mohylowa i okolic, „Polonia-Podola” dotarła do Jaryszowa, miejscowości, związanej z Józefem Antonim Rolle oraz Włodzimierzem i Wiktorianem Dzieduszyckimi. Szukając śladów po wybitnych Polakach i rozmawiając z miejscowymi mieszkańcami, odnaleźli stary polski cmentarz, który raził oczy zdewastowanymi nagrobkami i zarośniętym chwastami terenem. „Podolacy” od razu zabrali się do pracy i przywrócili do pierwotnego stanu kilka mogił, datowanych połową XIX w.
Po aktywnym zaangażowaniu gości z miasta rejonowego w odrodzenie historii Jaroszowa, mieszkańcy tej wioski zadeklarowali w przyszłości swój aktywny udział w podobnych inicjatywach, pamiętając, że: „człowiek, który nie pamięta swojej przeszłości, nie ma prawa na przyszłość”.
Emilia Cwietkowa, 04.10.15 r.
