Podole nieznane

Wieże Latyczowskiego Sanktuarium. Ilustracja z 1872 r.Na początku XVII wieku Latyczów był przez czas jakiś rezydencją Stanisława Rewery Potockiego, który miał założyć miejscowy kościół; zdaje się jednak iż odnowił go tylko, lub odbudował dawniejszy, zburzony przez Tatarów, bo w papierach kościelnych zachowała się pod rokiem 1545 wiadomość, iż plebanem kościoła latyczowskiego był wówczas już niejaki Wilczek, który się skarżył na zabranie wsi Kudynówki, zdawna należącej do kościoła latyczowskiego.

Niezadługo potem Mikołaj Potocki hetman wielki koronny, starosta latyczowski, sprowadził tu dominikanów, zapewniając im znaczne fundusze z dochodów starostwa, na co uzyskał potwierdzenie Władysława IV w 1638 roku. Oryginalny przywilej królewski, spisany na pergaminie, przechowuje się dotąd w archiwum kościelnym.

Latyczowski klasztor dominikanów, w którym było po dwudziestu mnichów zawsze, stał się jednym z najbogatszych na Podolu, ogromną miał bibliotekę, mnóstwo drogocennych sprzętów i cudowny obraz Matki Boskiej, która, jak świadczy Okolski, sławniejszą była ze swych cudów niż barska. Klasztor ten, przerobiony z jednej części zamku, był także obronną niby forteczką, otaczał go bowiem ogromny mur ze strzelnicami, którego część dotąd istnieje.

Zamek latyczowski aż do XVIII wieku w dobrym stanie był utrzymywany. Lustracja z 1765 roku w ten sposób go opisuje: „Zamek fosami w ściany kamieniem i ziemią przesypywanymi i palisadą podwójną od miasta otoczony, z drugiej zaś strony w jeden tylko rząd palami opalisadowany; wjazd przez fosę mostem, za nim brama z cywek dębowych, a przy niej kurdygarda dla żołnierzy i więźniów…”

Zamek ten, jak okazują ślady murów dotąd widoczne, ogromnie być musiał rozległym, dziś jedna tylko baszta pozostała, i znajduje się wewnątrz dziedzińca kościelnego.

Latyczów był zawsze królewszczyzną, i jako starostwo z rąk do rąk przechodził, najdłużej jednak zostawał w posiadaniu Potockich.

Słowo Polskie na podstawie artykułu z 1872 r. w „Tygodniku Ilustrowanym”, 03.02.17 r.

Więcej na temat: Podróż śladami przeszłości Podola. 480 lat temu Latyczów otrzymał prawo magdeburskie ; Sanktuarium owiane legendą ; Kościół latyczowski

Skip to content