W centrum wsi Serebrzyńce nieopodla Mohylewa Podolskiego w obwodzie winnickim, nad stawem i pozostałościami parku dumnie wznosi się jasny budynek z kolumnadą — wspaniały zabytek architektury klasycystycznej. To dawny pałac Michała Czackiego, podczaszego koronnego, uczestnika powstania kościuszkowskiego, publicysty, posła na Sejm Czteroletni i brata słynnego polskiego pedagoga i działacza oświatowego Tadeusza Czackiego.
Pałac ten często nazywany jest „kopią Białego Domu”. Czy jest tak czy nie ale Michał Czacki poślubił Beatę Monikę Potocką z posagiem – Serebryńcami. I to posłużyło bodźcem do postawienia pałacu. Park obok rezydencji został założony przez Dionizego Maklera w latach 30. XIX wieku. Syn Michała Czackiego Aleksander zbudował tu szkołę i pierwszą cukrownię na Podolu.
„Palazzo” serebrynieckie sprawia wrażenie znacznie większego niż jest w rzeczywistości. Wydaje się, że pałac wznosi się nad poziomem ziemi – efekt proporcji klasycznych. Budynek jest ceglany, a kolumny, kapitele i inne detale wykuto w piaskowcu. Plan pałacu jest podporządkowany dwurzędowej amfiladzie z pięcioma salami paradnymi zorientowanymi na fasadę parkową, z salą pośrodku. Dość dużo zachowało się z poprzedniego wystroju, w tym rozety wzoru, który nigdzie się nie powtarza. Najbardziej imponująca jest Sala Marmurowa. Niezwykle piękny jest reliefowy gzyms z parami gryfonów. Naprzeciwko wschodniej fasady pałacu znajduje się dziedziniec z kamiennymi budynkami. Zachowały się również pozostałości parku.
Lidia Baranowska, fot. wiki, 22 sierpnia 2025 r.
Leave a Reply