Na warszawskiej Pradze upamiętniono senatora Stanisława Siedleckiego

Fot. Senat RP

W uroczystości wzięli udział krewni senatora Stanisława Siedleckiego, przedstawiciele polskiego Instytutu Pamięci Narodowej, Jarosław Zawadzki – pracownik Kancelarii Senatu, autor książek o przedwojennych senatorach oraz burmistrz dzielnicy Praga i samorządowcy.

W uroczystości, która odbyła się 14 czerwca udział wzięła wicemarszałkini Senatu Magdalena Biejat. Pokreśliła, że Stanisław Siedlecki był to człowiek wielu talentów i ogromnej energii, który obecnie jest postacią mało znaną. „Szkoda, bo to postać, na której moglibyśmy się wszyscy dzisiaj wzorować w tych trudnych czasach, które od nas wymagają właśnie tego, żebyśmy stali się najlepszą wersją siebie dla Polski, dla Europy, dla przyszłości naszych dzieci” – powiedziała wicemarszałek.

„Jesteśmy w wyjątkowym miejscu, jesteśmy po to, żeby uczcić pamięć wyjątkowego człowieka i wyjątkowej rodziny” – powiedział inicjator postawania tablicy dr Ireneusz Piotr Maj – dyrektor Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu rozpoczynając prezentację sylwetki senatora Siedleckiego. Dyrektor powiedział, że Stanisław Siedlecki był założycielem i prezesem Instytutu Wschodniego w Warszawie, m.in. popierającego ruchy niepodległościowe w ZSRR (ekspozytura Oddziału II Sztabu Generalnego). Przed 1910 rokiem był pracownikiem i organizatorem kilku tajnych drukarń Polskiej Partii Socjalistycznej; członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej, m.in. politycznym emisariuszem propagującym idee legionowe. Siedlecki zbierał także fundusze wśród Polaków mieszkających w zaborze pruskim. Pracował w przemyśle naftowym w Borysławiu, był m.in. dyrektorem firmy gazowej w Kałuszu; publicystą. W swoich wystąpieniach propagował ideę samorządności i spółdzielczości mieszkaniowej. W latach 1925–1928 był prezesem Zarządu Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Efektem jego działalności było oddanie do użytku 1,5 tyś. mieszkań, w czasach kryzysu mieszkaniowego jaki dotykał rodziny robotnicze.

Tablica umieszona jest na Warszawskiej Pradze przy ul. Chłopickiego 14, na budynku w stylu dworku polskiego, który został wzniesiony przez spółdzielnie mieszkaniową „Domy Spółdzielcze” w latach 1925-1927, jako jeden z domów na terenie tzw. kolonii posłów i senatorów PPS.
Na stronie Senatu RP umieszczono tylko nieliczne fakty z życia Stanisława Siedleckiego. Pozwolimy sobie umieścić kilka innych, związanych ze Lwowem oraz jego tragiczną śmiercią na Wołyniu.

Stanisław Siedlecki. Fot. senat.edu.pl

Stanisław Siedlecki urodził się 19 lutego 1877 w w Rosji w guberni włodzimierskiej. Działalność polityczną rozpoczął na terenie dzisiejszej Ukrainy jako gimnazjalista w w Złotopolu (obecnie na terenie obwodu kirowohradzkiego na Ukrainie). W 1900 uzyskał dyplom inżyniera chemii na Politechnice Lwowskiej. Był współtwórcą tajnej organizacji Promień, współredagował od 1898 miesięcznik „Promień” (Lwów-Kraków). Od 1899 rozpoczął działalność w Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS, Lewica). Był bliskim współpracownikiem Józefa Piłsudskiego.

Od 1914 znalazł się w szeregach oddziałów strzeleckich, sprawował funkcję cywilnego komisarza na Starachowice i Ostrowiec Świętokrzyski, w Kielcach nawiązał współpracę z Legionami. Był komisarzem Polskiej Organizacji Narodowej w 1914 roku. Skierowany do prowadzenia propagandy Legionów za granicą. W 1915 został przedstawicielem Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego na terenie Łodzi. W okresie I wojny światowej związał się również z Polską Organizacją Wojskową.

Od 1919 zamieszkał w Warszawie. Był jednym z czołowych działaczy ruchu prometejskiego. W 1920 został współtwórcą tygodnika „Przymierze” (1920–1921), następnie wraz z tzw. grupą „Przymierza” zainicjował w 1921 Związek Zbliżenia Narodów Odrodzonych. W 1926 wraz ze Stanisławem Korwin-Pawłowskim stworzył Instytut Wschodni w Warszawie, którego był prezesem do maja 1939. W 1928 został członkiem Klubu „Prometeusz” (filia paryskiej organizacji Prometeusz).

Od 1927 był uczestnikiem poufnych narad elity sanacyjnej. Z ramienia PPS piastował mandat senatora I kadencji (1922–1927) i IV kadencji (1935–1938) z listy BBWR. W 1929 sprawował urząd komisarza Tarnopola[2]. Z PPS wystąpił w 1931.

We wrześniu 1939 po inwazji Niemiec na Polskę przedostał się na Wołyń. W obliczu agresji sowieckiej – prawdopodobnie 17 września 1939 – popełnił samobójstwo.