Miasta i wsie znakomitsze byłego Cyrkułu Lwowskiego. Część II

Stara pocztówka z Gródka Jagiellońskiego. Fot. alegro

Kukizow. Miasto dziedziczne JO. Anny z książąt Sapiehów Xiężny Jabłonowskiej , wojewodziny braclawskiej pani najszczególniejszych przymiotów i talentów. Ta pani dla pomnożenia nauk w Polsce, w Siemiatyczach w dobrach swoich na Podlasiu w pałacu kosztownym i wspaniałym
gabinet historyi naturalnej założyła tak ciekawy, iż w krótkim czasu przeciągu Najjaśniejszy Józef II., cesarz rzymski , panujący nam monarcha; wielcy książęta rossyjscy i książęta wittenburscy, Stanisław August, król polski, godnym go widzenia swego osądzili, jako i drugi pałac w Kocku, mieście w województwie lubelskim nawiedzili, (których miejsc opisanie jako do Galicyi nie należących tu się opuszcza). To miasto tej pani najsławniejsze z osady Karaimów; sekta to jest religii żydowskiej.

Jaryczow. Miasto z stacyą poczty na trakcie do Milatyna i Brodom JP. Goskiego, wojewodzica Podlaskiego.

Gródek. Miasto, bardzo rozległy staw go oblewa , i podziela na dwa miasta: żydowskie, które nasiadłe, wąskie ma ulice do przejazdu, całe drewniane;— i na katolickie , w którym kościoł i klasztor XX. Franciszkanów zniesionych, fundowany od Jagiełły króla polskiego i dziedzica W. X. L.

Tutaj ten monarcha umarł i w tym kościele tego to monarchy nietylko nawróconego do wiary chrześciańskiej, lecz prawdziwie apostoła Litwy całej i Żmudzi, serce w ścianie kościoła tego pustego było pochowane.

Kościół tu farny wspaniały, przy plebanii piękny tam ogród założył i obmurował teraźniejszy proboszcz JX. Antoni Janiszewski, niegdyś Jezuita, sławny przez lat wiele w katedrze lwowskiej kaznodzieja, potem niewolnik w Moskwie, potem kanonik katedralny, kijowski i lwowski honorarius,
na reszcie od cesarza JMG., monarchy naszego, za piękne a prawdziwe pogrzebowe pochwały na solennych exekwiach w katedrze lwowskiej, Mary Teresy zmarłej, a nieśmiertelnej pamięci cesarzowej miane, tym probostwem nagrodzony.

Szczyrzec. Miasto.

Siemianówka. Wieś z pałacem mieszkalnym JW. Pelagii z Potockich Potockiej, kasztelanowy wowskiej, pani wielkich cnót i pobożności.

Bruchnal. Wieś z domem mieszkalnym, dziedzictwo niegdyś Szeptyckiego, biskupa ruskiego przemyślskiego.

Rozdoł. Miasto domu Rzewuskich. Był tu kościołi klasztor Karmelitów trzewiczkowych.

Chodorów. Tegoż domu, z pałacami oba miasta i kościołami.

Bóbrka. Wieś, dzierżawa niegdyś JW. Rudzińskiego, wojewody mazowieckiego, teraz dziedzictwo JW. Hrabi z Korwinów Krasińskiego, oboźnego w. Koronnego, kawalera orderów polskich.

S. Spas. Miejsce ozdobne monastyrem JXX. Bazylianów.

Kamionupol. Królewszczyzna, starostwo przedtem JP. Miączyńskiego, wojewody czernichowskiego, kawalera orderu ś. Stanisława.

Zboiska. Wieś sławna austerya, do której droga teraz murowana, daje sposobność spacerów z miasta.

Rzeki w tym Lwowskim cyrkule płyną.

Rzek tu żadnych nie masz, prócz rzeczki Połtew zwanej, która przez przedmieścia płynie, i od roku dotąd wylewem swym całe prawie przedmieście krakowskie już po razy cztery zalewała. Druga Seret, pod Jaryczowem z błot się zaczyna, płynie ku Bugu.

Cyrkuł ten obftuje w gips, kamień ciosowy, wapienny, łąki rozległe, pola urodzajne, glinę na cegły, stawy obszerne, piasek do muru, bekasy, ptastwo drobne i stawowe, w ogrody, sady, i co tylko do życia być może potrzebnego.

SP za: „Dokładny opis Królestw Galicji i Lodomerii wydanych we Lwowie nakładem Wojciecha Manieckiego w roku 1858”, 24 czerwca 2023 r.