Czy można sobie dzisiaj wyobrazić skazanie kogoś na rozstrzelanie za modlitwę na Różańcu, nauczanie Katechizmu czy „wpajanie wiernym miłości do Polski”? Okazuje się, że w latach 20-30. XX wieku wielu księży i sióstr zakonnych straciło życie na podstawie takich oskarżeń OGPU/NKWD, które cywilizowane społeczeństwo nie jest w stanie zaakceptować.
Bolszewickie władze z siedzibą na Kremlu postanowili wówczas za wszelką cenę „zwalczyć” wiarę katolicką na terenach Ukrainy i Białorusi. Publikujemy dalszy ciąg listy Męczenników za Wiarę – księży, absolwentów seminarium w Żytomierzu, którzy stali się ofiarami komuno-bolszewickiego reżimu.
Antoni Kurowski – urodzony w 1886 roku w Wołodarce. Absolwent Żytomierskiego Seminarium. Święcenia kapłańskie przyjął w 1910 roku. Pełnił posługę jako proboszcz w kościele w Szarawce na Podolu. Aresztowany w 1930 roku. Więziony w Płoskirowie, Charkowie i Kijowie. W maju 1930 roku skazany na 5 lat łagrów. Od września 1932 roku na Wyspach Sołowieckich. 5 lutego 1935 roku zesłany do obwodu archangielskiego. Prawdopodobnie rozstrzelany, ślad po ks. Kurowskim zaginął w 1937 roku, kiedy napisał ostatni list do Polskiego Czerwonego Krzyża.
Aleksander Kuczyński – urodzony w 1869 roku, absolwent Żytomierskiego Seminarium. Wyświęcony na księdza w 1895 roku. Aresztowany w 1923 roku w Moskwie. W 1927 roku po zwolnieniu pełnił posługę duszpasterską w Żytomierzu. Tutaj ponownie został aresztowany w 1929 roku i zesłany do łagrów. W sierpniu 1931 roku ks. Kuczyńskiego zwolniono pod rygorem zamieszkania w kilku większych miastach. Wyjechał do Kurska, gdzie w 1933 roku został znowu aresztowany i skazany na 3 lata łagrów. Przebywał na zesłaniu w Mało-Jarosławcu. 11 maja 1933 roku wyjechał do miasta Orzeł. Jego ostatni list do Polskiego Czerwonego Krzyża jest datowany z Orła w 1937 roku. Według danych polskiej ambasady Kuczyńskiego aresztowano w 1937 roku. Prawdopodobnie zamordowany.
Leopold Lewkowski – ur. w Krymku pod Radomyślem w 1869 r. Organista w miejscowym kościele. Aresztowany 25 lipca 1935 roku za „nacjonalistyczną agitację” oraz „trzymanie w kościele kontrrewolucyjnych książek”. 14 maja 1936 r. skazany na 5 lat zesłania do Kazachstanu. 26 listopada aresztowany w Semijarce (Beskigarajski rejon). Cztery dni później skazany na rozstrzelanie na podstawie art. 58-10,11 UK. Wyrok wykonano 17 marca 1938 roku.
Feliks Lubczyński – ur. na Wołyniu. W 1909 roku ukończył seminarium w Żytomierzu. Sześć lat później otrzymał święcenia kapłańskie. Przed 1913 roku pełnił posługę duszpasterską jako wikary w Kijowie, w latach 1916-1919 – w Kunie na Podolu, od września 1920 roku – w Koszelówce. Aresztowany we wrześniu 1920 roku na podstawie podejrzenia o szpiegostwo, zwolniony na podstawie licznych próśb parafian. W październiku tego samego roku ponownie aresztowany, jako „uczestnik powstania”, w listopadzie wypuszczony na wolność. W 1921 roku aresztowany za „działalność kontrrewolucyjną”, zwolniony na podstawie amnestii. W sierpniu 1923 roku aresztowany za nauczanie Katechizmu, zwolniony za brakiem dowodów. Od 1923 roku – proboszcz kościoła w Kamieńcu Podolskim. 13 kwietnia 1927 roku ks. Lubczyńskiego znowu aresztowano i wywieziono do Butyrskiego więzienia. 21 sierpnia 1928 roku na mocy decyzji posiedzenia OGPU skazany na podstawie art. 58-4,7,10 oraz 59-7 UK na 10 lat łagrów. 17 listopada 1937 roku ksiądz Feliks zmarł na Sołowkach.
Piotr Madera – urodzony w Dąbrówce na Podolu (w okolicach Kamieńca Podolskiego). Absolwent żytomierskiego seminarium. W 1915 roku wyświęcony na księdza. W latach 1903-1904 pełnił posługę w kościele w Chabnem pod Kijowem. Aresztowany w 1929 roku. 19 stycznia 1930 roku oskarżony za „stworzenie kółka różańcowego i ukrywanie agenta polskiego wywiadu”. 12 maja 1930 roku skazany na 10 lat więzienia. Od lipca 1933 roku na Sołowkach. Aresztowany tam w 1937 roku. 8 grudnia rozstrzelany w Sołowieckim więzieniu.
Albin Markuszewski – ur. w 1877 roku w Żurawlińcach niedaleko Płoskirowa. Absolwent seminarium w Żytomierzu. W 1903 roku wyświęcony na księdza. W latach 1903-1904 wikary w kościele w Dubnie, w latach 1904-1918 – proboszcz kościoła w Wiszniewicach, w 1918-1925 – w Illińcach pod Lipowcem, w 1925-1930 – w Uszemerach (owruczski rejon). Księdza Albina NKWD aresztowało 27 stycznia 1930 roku i skierowało dla dalszych działań śledczych do więzienia w Kijowie. Markuszewskiego oskarżano o kolportaż lektur kościelnych oraz o wpajanie wiernym miłości do Polski. 22 marca 1930 roku na mocy wyroku Kolegium OGPU skazany na podstawie art. 54-10 na 3 lata łagrów. 24 marca tego samego roku przybył na Sołowki, w roku 1931 ks. Albina przeniesiono na wyspę Anzer. W roku 1932 roku aresztowano go tutaj za „udział w stworzeniu antysowieckiego ugrupowania, antysowiecką agitację, tajne odprawianie mszy i nielegalne przekazywanie za granicę informacji o katolikach w ZSRS”. Śledczy wymagał przedłużenie terminu jego utrzymania pod wartą na kolejne 10 lat. Podczas pobytu w łagrach ks. Albin zachorował na chorobę psychiczną. W 1932 roku zwolniony w celu leczenia. Wrócił na Ukrainę, w latach 1933-34 – proboszcz kościoła w Fastowie, od 1934 – w Marynie, później – w Chersoniu. Od stycznia 1935 – pełnił posługę duszpasterską w Smoleńsku. W styczniu 1936 roku ks. Markuszewskiego aresztowało NKWD. Sowiecki sąd skazał go na 5 lat zesłania na Sybirze. 22 września pod Krasnojarskiem księdza aresztowano za „nacjonalistyczną agitację”. 5 lutego 1938 roku Markuszewskiego rozstrzelano w Jenisejsku.
Antoni Matuszewicz – ur. w 1886 r. w Krywoszeińcach na Podolu. Absolwent żytomierskiego seminarium i petersburskiej Akademii Teologicznej. Magister nauk teologicznych. Wyświęcony na księdza w 1911 roku. Posługę pełnił w Dunajowcach pod Kamieńcem Podolskim. Aresztowany 19 stycznia 1930 roku i skierowany na 10 lat do łagrów. Od maja 1931 roku na Sołowkach. Zmarł na zesłaniu 10 maja 1936 roku.
Józef Mioduszewski – ur. w 1880 r. w Płoskirowie. Absolwent żytomierskiego seminarium, wyświęcony na księdza w roku 1904, służył w rodzinnej parafii. 15 stycznia 1930 aresztowany na podstawie zbiorowego oskarżenia duchowieństwa rzymskokatolickiego i skierowany do więzienia w Charkowie a później w Kijowie. 27 lipca 1930 roku skazany na rozstrzelanie, wyrok zamieniono na 10 lat łagrów. Od maja 1933 roku na Sołowkach. Aresztowany tam 25 listopada 1937 roku. Rozstrzelany 8 grudnia 1937 roku.
Jerzy Wójcicki na podstawie informacji rosyjskiego „Memoriału”, 30.11.16 r.
Więcej na temat: Niezłomni duchem, wierni Bogu do końca. Księga pamięci zamordowanych przez OGPU/NKWD rzymskokatolickich kapłanów
