Na wzgórzu nad spokojną rzeką w Połonnem wznosi się kościół św. Anny — jeden z najcenniejszych zabytków polskiego dziedzictwa w obwodzie chmielnickim. Historia świątyni sięga roku 1593, kiedy książę Janusz Ostrogski zainicjował budowę kaplicy zamkowej. Ostatecznie kościół ukończono w 1607 roku, a po zniszczeniach z 1618 roku odbudowano go w 1646 dzięki wsparciu znanego magnata Stanisława Lubomirskiego.
Architektonicznie świątynia ta jest doskonałym przykładem baroku z wpływami włoskiej szkoły: na planie przedstawia łaciński krzyż, masywne mury, wieże zdobiące dawniej fasadę oraz podziemna krypta ze sklepieniami. Przez stulecia świątynia służyła jako duchowe centrum dla lokalnej polskiej wspólnoty, a opiekowali się nią jezuici i franciszkanie — ci ostatni prowadzą parafię również dziś.
Interesująca jest także muzyczna historia tego miejsca. W XIX wieku zainstalowano tu organy wyprodukowane w słynnej lwowskiej fabryce Jana Śliwińskiego, jednego z czołowych europejskich budowniczych organów. Choć pierwotny instrument nie przetrwał, w latach 80. XX wieku kościół otrzymał nowe organy z 17 rejestrami, który nadal rozbrzmiewa podczas nabożeństw i koncertów.
W czasach radzieckich świątynia przeszła okres dewastacji — została zamknięta, a wnętrza kościoła wykorzystywano w celach gospodarczych. Mimo to parafianie i duchowieństwo zdołali ocalić jej duchową i historyczną wartość. Dziś kościół św. Anny w Połonnem jest nie tylko czynnym ośrodkiem religijnym, ale także ważnym świadectwem polskiej obecności kulturowej na Podolu, wymagającym dalszej troski i konserwacji.
Lidia Baranowska, fot. Chmielnicka Rada Obwodowa, 23 listopada 2025 r.
Leave a Reply