Kasyno w Otwocku – najpiękniejszym dziełem Władysława Horodeckiego w Polsce

Fot. polona/Biblioteka Narodowa

Bez wątpienia najciekawszym projektem Władysława Horodeckiego na terenie Polski był budynek kasyna w Otwocku. Podolsko-kijowski architekt ucieleśnił w nim schemat planów pałaców i fasad epoki klasycyzmu, tak rozpowszechniony i lubiany w samej Polsce i na jej Kresach.

Pięcioczęściowa fasada z trzema rozbudowanymi skrzydłami, pod wysokim dachem krytym dachówką, z wysokim tarasem zanurzonym w basenie, romantycznie nawiązuje do dawnej świetności pałaców magnaterii na Podolu i Wołyniu.

Inaczej zaprojektowano elewację frontową, gdzie pośrodku kompozycji znajduje się ryzalit z czterokolumnowym portykiem i trójkątnym przyczółkiem, z tarasem i rzeźbą.

Podczas budowy kasyna w 1926 roku władze miasta skorzystały z inwestycji amerykańskiej w wysokości 1,35 mln zł, lecz pełny kosztorys przekroczył 2 mln zł. Budowa trwała długo, od 1927 do 1933 roku. W wyniku serii skandali biznes hazardowy nie rozprzestrzenił się w Otwocku, sam budynek kasyna przez sześć lat służył do organizacji wydarzeń kulturalnych.

W czasie okupacji niemieckiej w latach 1939-1944 mieścił się tu niemiecki „Dom Żołnierza”. W 1946 roku budynek przekazano szkole średniej, która do dziś funkcjonuje jako liceum ogólnokształcące im. polskiego poety K.I. Gałczyńskiego. Od 1978 roku obiekt posiada status zabytku architektury II klasy.

Działalność architekta Władysława Horodeckiego w latach 1920-1928, w porównaniu z jego twórczością przed 1914 rokiem, wygląda stosunkowo skromnie. Sięgając do stylów historycznych, tak znanych, swojskich i bliskich sercu, Władysław Horodecki dość wyraźnie skłaniał się ku przykładom dawnej architektury polskiej, motywom „rodzimym”, których najlepsze przykłady widział wówczas nie tylko na Ukrainie, ale także w Polsce.

Swoją drogą w pełni wpisywał się w ówczesne, połowy lat 20. XX w., tendencje i upodobania architektoniczne Europyj. Jednocześnie Władysław Horodecki w Polsce po raz kolejny wykazał się szerokim zakresem twórczym, umiejętnością rozwiązywania wszelkich zadań architektonicznych. Prawie wszystkie z jego dzieł w Polsce przetrwały do dziś.

Słowo Polskie za: Dmytro Małakow: „Architekt Horodecki”, 22 maja 2024 r.