Kapłan i kaznodzieja, poeta, prozaik, Jan Jakub Twardowski – najbardziej autorytatywna postać polskiej kultury i życia duchowego, laureat wielu nagród literackich, Honorowy Doktor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1999 r.)
Wiersze Twardowskiego mają humanistyczny sens i przesłanie, jego poezja i proza są postrzegane jako duszpasterska wskazówka do cnotliwego życia. Wiersze ks. J.J.Twardowskiego zostały przetłumaczone na wiele języków świata m.in. niemiecki, angielski, słowacki, holenderski, węgierski i włoski.
Urodził się 1 czerwca 1915 r. w Warszawie w głęboko religijnej rodzinie inteligenckiej. W 1927 roku rozpoczął naukę w Gimnazjum im.Tadeusza Czackiego. Zaczął publikować się w 1932 r., jeszcze w szkole średniej. Rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawskim, które przerwała wojna, ukończył je dopiero w 1947 r. Podczas wojny brał udział w działalności konspiracyjnej, w czasie Powstania Warszawskiego wstąpił do oddziałów Armii Krajowej na Woli, był ranny. Po klęsce powstania przeniósł się w okolice Kielc, a w sierpniu 1945 wrócił do Warszawy.
Po wojnie wstąpił do seminarium duchownego i ukończył Wydział Teologiczny Uniwersytetu Warszawskiego. W 1948 r. przyjął święcenia kapłańskie, przez trzy lata był wikariuszem we wsi pod Warszawą. Od roku 1952 ks.Twardowski służył jako wikariusz w kilku warszawskich kościołach do 1960 r., kiedy został rektorem kościoła sióstr Wizytek w stolicy.
Był duszpasterzem warszawskich środowisk twórczych, nauczał Prawa Bożego dzieci i młodzież. Poświęcił im kilka zbiorów prozy. Jego kazania cieszyły się ogromnym zainteresowaniem, a do mieszkania księdza przychodzili liczni czytelnicy. Twardowski uważał posługę duszpasterską i modlitwę za najważniejszą część swojego życia, priorytet w stosunku do literatury.
Od 1945 był stałym współpracownikiem „Tygodnika Powszechnego”, współpracował także z czasopismami „Odra”, „Więź” i „Przegląd Katolicki”. W 1959 r. był opublikowany zbiór „Wiersze”. Wiersze księdza Twardowskiego znalazły się w antologiach, z których najwcześniejsza to „Słowa na pustyni” (1971) z przedmową kardynała Karola Wojtyły. Obecnie jego wiersze publikowane są w większości antologii poezji polskiej. Otrzymał szereg nagród m.in.: PEN Clubu im. Roberta Gravesa, Order Uśmiechu, IKAR, oraz TOTUS (nazywaną „katolickim noblem”).
Ksiądz Twardowski zmarł 18 stycznia 2006 roku. Stworzył w polskiej poezji „nowy język wiary”. Zamiast rozumowego, teologicznego poznania proponował franciszkańską „wiarę radosną” i absolutne, przypominające dziecięcą ufność, zawierzenie Stwórcy. Znakiem Boga jest w poezji ks. Twardowskiego Jego dzieło: przyroda i drugi człowiek. Kluczową wartością jest miłość – Boga do człowieka oraz człowieka do Boga i bliźnich. Paradoksalnie, równie istotna jest radosna zgoda na samotność i cierpienie, wpisane w porządek świata i pozwalające człowiekowi stać się „przezroczystym”, otwartym na działania Boga. Przewodniczką w wierze jest Matka Boża – w poezji ks. Twardowskiego silny jest nurt mariologiczny.
Lidia Baranowska za: culture.pl, fot. portalwarszawski, 7 lutego 2025 r.
Leave a Reply