Historia z Litwy od reżysera z Ukrainy na scenie polskiego teatru

W Donbasie, Holandii i „piekle” toczy się akcja „Masary”, przeniesionej na scenę Starego Teatru w Krakowie przez ukraińskiego reżysera Stanisława Mojsiejewa. Premiera spektaklu, powstałego na podstawie tekstu Litwina Mariusa Ivaskeviciusa, odbyła się 17 lutego.

Sztuka po części kojarzy się z „Faustem” Goethego. Akcja rozgrywa się w Donbasie, w Holandii i „piekle”. Historia rozpoczyna się od wojny na Ukrainie.

„To tekst o tym, jak rodzi się zło w człowieku, i jak – niczym choroba wirusowa – rozprzestrzenia się na świecie” – powiedział dziennikarzom autor sztuki Marius Ivaskevicius.

Jak dodał, tekst jest dostosowywany do publiczności w danym kraju. „Na użytek sceny polskiej tekst nie był bardzo modyfikowany” – powiedział dramaturg. Ocenił jednak, że radykalizm, o którym traktuje utwór, jest mocniejszy w Polsce, ale Litwini „podążają w tym samym co Polska kierunku”. Według dramaturga polskim problemem jest nacjonalizm. „Dla mnie, jako sąsiada Polski, nie pozostaje to bez znaczenia” – powiedział.

Reżyser wyjaśnił, że w spektaklu pojawią się nawiązania do konkretnych sytuacji politycznych, do Donbasu oraz że widz będzie mógł mieć skojarzenia z konkretnymi aktorami sceny politycznej. Mojsiejew wyznał, że tekst Ivaskeviciusa był dla niego emocjonujący i na początku myślał, aby wystawić go na scenie narodowej Kijowa, jednak „okoliczności na to nie pozwoliły”.

„Masara” to pierwszy spektakl wyreżyserowany przez Mojsiejewa w Polsce. W rozmowie z dziennikarzami reżyser przyznał, że w polskim teatrze jest więcej swobody, praca z aktorami Starego Teatru nie była łatwa, ale on stara się także dawać dużo swobody aktorom.

Stanisław Mojsiejew do października 2017 roku był dyrektorem artystycznym Narodowego Akademickiego Teatru Dramatycznego im. Iwana Franki w Kijowie. Spektaklem, który otworzył mu artystyczną drogę w Teatrze Franki, był wystawiony w 2013 roku „Kwiat ostu” na podstawie tekstu dramatopisarki młodego pokolenia Natalii Worożbit. W Teatrze Narodowym wyreżyserował także m.in. „Eryka XIV” Augusta Strindberga, „Taka jej dola” Tarasa Szewczenki, „Wszyscy moi synowie” Artura Millera.

Marius Ivaskevicius Ukończył lituanistykę na Uniwersytecie Wileńskim. Uchodzi za jednego z najbardziej utalentowanych dramaturgów na Litwie. Wśród jego dramatów wystawianych na Litwie i za granicą są m.in. „Sąsiad”, „Mistrz”, „Kant, krytyka czystego rozumu”.

Walentyna Jusupowa, kultura.onet.pl, 25.02.18 r.