Dotknięte wojną małe i średnie gospodarstwa na Ukrainie często zmuszone są do zawieszania działalności

Zniszczone gospodarstwo w okolicach Iziuma w obwodzie charkowskim. Fot. Redakcja

Rada ds. Rolnictwa przy wsparciu Programu Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich USAID (AGRO), przeprowadziła na Ukrainie sondaż w ramach projektu „Wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw rolniczych dotkniętych aktywnymi działaniami wojennymi lub czasową okupacją Federacja Rosyjska”.

Z badań wynika iż, 59 proc. gospodarstw zaprzestało działalność w wyniku okupacji, 25 proc. – w wyniku działań wojennych. Tylko 16 proc. gospodarstw zdołało utrzymać ciągłość biznesu.

38 proc. gospodarstw które wzięły udział w sondażu wskazało, że ich działalność jest w dalszym ciągu zawieszona, 45 proc. stwierdziło, że działalność ich gospodarstw została wznowiona w mniej niż połowie stanu sprzed 24 lutego.

W czasie okupacji 79 proc. badanych doświadczyło zniszczenia lub kradzieży majątku, sprzętu, plonów czy zwierząt. Najbardziej ucierpiały budynki rolnicze – u 40 proc. uczestników badania a także maszyny rolnicze – u 24 proc. uczestników. Również 81 proc. ankietowanych gospodarstw wskazało potrzebę rozminowywania gruntów.

Jedynie 22 proc. badanych zadeklarowało dokonania pełnej ewidencji szkód i strat oraz przeprowadziło inwentaryzację zniszczonego mienia. 50 proc. uczestników potrafiło tylko częściowo udokumentować straty i szkody, 28 proc. gospodarstw w ogóle nie miało takiej możliwości.

Jeśli chodzi o problemy związane z produkcją, gospodarstwa biorące udział w badaniu w pierwszej kolejności wymieniały brak zasobów materialnych – 20 proc. ankietowanych. W 16 proc. gospodarstw zniszczeniu lub kradzieży uległ sprzęt. Brak środków na działalność oraz pracowników odnotowało 13 proc. gospodarstw.

Wśród problemów produkcyjnych uczestnicy wskazywali także: brak kredytów bankowych – 11 proc. gospodarstw, brak rynków zbytu – 10 proc. gospodarstw, zniszczone obiekty produkcyjne – 9 proc. w gospodarstwacg oraz brak możliwości magazynowania produktów rolnych – 8 proc. badanych.

Fot. USAID AGRO

Na pytanie o możliwość uzyskania kredytu 53 proc. uczestników odpowiedziało, że banki odmówili im kredytu ze względu na lokalizację przedsiębiorstwa w strefie działań wojennych. Dla 51 proc. uczestników pożyczki mają ogromne znaczenie dla uzupełnienia kapitału obrotowego i zakupu materiałów eksploatacyjnych. Dla tej samej liczby respondentów – 51 proc. – to właśnie możliwość pomocy finansowej, preferencyjnych pożyczek lub wsparcia dotacyjnego jest niezbędna do przywrócenia i kontynuacji działalności.

Wśród innych potrzeb dla ożywienia przedsiębiorstw rolnicy wskazali zaprzestanie działań wojennych – 38 proc., rozminowywanie gruntów wiejskich – 30 proc. respondentów, 19 proc. wskazało na potrzebę zwiększenia zasobów materialnych, 13 proc. uczestników podkreśliło potrzebę podwyższenia cen krajowych na produkty.

Dla 8 proc. uczestników ważne jest także rozwiązanie problemów ze starymi kredytami (restrukturyzacja, przedłużenie, odroczenie spłaty), a 5 proc. uczestników stwierdziło potrzebę zwolnienia z kontroli podatkowych i ulg podatkowych oraz zapotrzebowanie na wykwalifikowanych producentów.

Badanie przeprowadzono w okresie od 4 września do 14 września 2023 roku.

W badaniu wzięły udział 63 przedsiębiorstwa – ofiary rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

Więcej informacji o sondażu można znaleźć na stronie https://minagro.gov.ua/storage/app/sites/1/uploaded-files/opituvannyadk-1-1-1.pdf

Marek Sztejer za: resort rolnictwa Ukrainy, 9 października 2023 r.