Najstarszymi zachowanymi nagrobkami na cmentarzu katolickim w Niemirowie są krzyż i pomnik z 1869 roku. Wśród rzeźb zachowała się figura Matki Boskiej (częściowo odrestaurowana)na kolumnie, zainstalowana na grobie Sofi Amoretti. Kilka wspaniałych pomników warsztatu kamieniarskiego Bertoliniego oraz wyroby kijowskiej fabryki Rizzolatti posiadają oznaczenia autorskie. Wśród krypt rodzinnych najwybitniejsze należały do właścicieli ziemskich Podgórskich, Niedziałkowskich i Chodkiewiczów. Ten ostatni wzniesiono z granitu nadbużańskiego.
Pochowano tu wiele znanych osobistości swojej epoki: wujowie słynnego architekta Władysława Horodeckiego, szlachcice Artur Horodecki i Szczęsny Horodecki, którzy zostali zesłani na Syberię za udział w przygotowaniach do powstania styczniowego; uczestnik polskiego ruchu narodowowyzwoleńczego lat trzydziestych XIX w., pisarz, emerytowany porucznik artylerii, właściciel wsi Marianówka, Aristarch Sosnowski – ojciec słynnego architekta Józefa Jana Sosnowskiego (1865-1940).
Na tymże cmentarzu pochowani są jego synowie Kazimierz (absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Kijowskiego) i Jan January (sztab rotmistrz 33 pułku dragonów); szlachcic Kacper Kwaśniewski – ojciec Mikołaja Zygmunta (1871-1941), absolwenta gimnazjum w Niemirowie, polskiego polityka, wicemarszałka Senatu RP w latach 1935-1938, współzałożyciela Partii Demokratycznej, pułkownika Wojska Polskiego, działacza podziemia, więźnia obozu koncentracyjnego Oświęcim; szlachcic Wiktor Rakowski – uczestnik powstania styczniowego 1863 r., zesłany na Syberię, a po powrocie – zarządca majątku w Strzelczyńcach; Julia Fudakowska – żoną przedsiębiorcy, pioniera przemysłu cukrowniczego na Ukrainie, działacza społecznego, powstańca 1863 r. Ignacego Fudakowskiego; Basil Vitz-Delpes – ojciec malarza, rzeźbiarza i konserwatora zabytków Mieczysława Vitz-Delpesa; kapelmistrz Józef Kisłowski; ogrodnik Ignacy Richter. Oryginalna kamienna płyta nagrobna w formie otwartej księgi wyznacza miejsce pochówku zmarłego Czecha Oldrýcha Szestaka.
Na cmentarzu katolickim w Niemirowie miejsce ziemskiego spoczynku znalazły osoby, które za życia pełniły służbę cywilną i wojskową: radcy stanu Jan Grochowski i Ludwik Orłowski; radca dworzanin Franciszek Ksawery Korzeniowski, asesor kolegialny Piotr Malicki; emerytowani oficerowie: pułkownik Antoni Olszewski, majorowie Otton i January Mysłowski, kapitan Celestyn Zawistowski, porucznicy Feliks Ulianicki, Stanisław Janczyński i Klemens Brazewicz, podporucznicy Michał Leszczyński i Fryderyk Wencel; żołnierze armii rosyjskiej w czynnej służbie: kapitan Stanisław Chludziński i 13 niższej rangi 126. rylskiego pułku piechoty, a także podporucznik Juliusz Bojakowski, chorąży Kazimierz Kanusiewicz i 6 niższej rangi z innych jednostek wojskowych.
Z duchowieństwa miejsce ziemskiego spoczynku znaleźli tu: kapelan kaplicy w Korsuniu Ferdynand Koperski, wykładowca gimnazjum w Niemirowie, ks. Florian Wituszyński, proboszcz parafii rzymskokatolickiej w Niemirowie, czcigodny kanonik Dionizjusz Macyński, odnaleźli tu wieczny spokój. Spoczywają tu także szczątki Gottfrieda Skalskiego, ojca administratora apostolskiego z władzą biskupa diecezji żytomierskiej, Teofila Skalskiego, wieloletniego więźnia sowieckich więzień. W różnych częściach cmentarza znajdują się groby nauczycieli gimnazjum niemirowskiego, Józefa Oruma, Teodoziego Bułgarowskiego, Aleksandra Ginza, a także uczniów gimnazjów męskich i żeńskich. Spoczywają tu przedstawiciele ówczesnej zamożnej elity lokalnej: właściciel ziemski wsi Strilczyńce Karol Jan Michał Kalikst Chodkiewicz i jego córka Aleksandra Maria Wiktoria Józefa Chodkiewicz; właściciel wsi Nikiforowce, szlachcic Klemens Ludwik Turowski; ziemianie wsi Ferdynandiwka Karol, Antonina Amelia (z domu Preval), Sofia i Aleksandra Podgórskie; właściciele wsi Sorokotiażyńce i Budki małżonkowie Tytus i Salomea Kossowscy, ich syn Edward Józef Kossowski i jego żona Teofila; dziedzic Ometyniec Tytus Jełowicki.
Oprócz szlachty pochowano tu ludzi z innych stanów: mieszczan, chłopów, obywateli, kupców. Zdecydowaną większość pochowanych stanowili Polacy. Było też wielu cudzoziemców, a wśród nich poddani Prus, Austrii, Belgii, Wielkiej Brytanii i obywatele Francji. Na cmentarzu w Niemirowie pochowani są także przedstawiciele chocimskiej społeczności ormiańskiej.
Opis ilustracji: płyta na grobie Szczęsnego Horodeckiego, wuja znanego kijowskiego architekta Władysława Horodeckiego na cmentarzu w Niemirowie.
Leave a Reply