Talerz z dekoracją kwiatową, Baranówka, 1825 r.
Baranówka to miejscowość na Wołyniu, w której w 1804 roku Michał de Mezer wspólnie z Adamem Walewskim uruchomili nową wytwórnię porcelany.
Francus z pochodzenia Michał de Mezer wcześniej pracował w wytwórni porcelany w Korcu. W pobliżu Baranówki znajdowały się bogate złoża glinki kaolinowej należące do Mezera. Pozyskał doświadczonych pracowników, którzy opuścili manufakturę korecką.
Na początku działalności wytwarzano wyroby bardzo podobne do koreckich, jednak szybko wypracowano własne wzornictwo i dekoracje. W Baranówce produkowano szeroki asortyment zastaw stołowych, talerzy, pater, waz do zup, sosjerek, koszyków, półmisków, salaterek, kompotier i galanterii stołowej, stanowiących stylistyczną całość i o oryginalnym wzornictwie. Dużą popularnością cieszyły się wytwarzane w Baranówce zestawy śniadaniowe dla jednej lub dwóch osób, a także pięknie modelowane filiżanki.
Dekoracje malarskie miały najczęściej żywe kolory: żółty, czerwony i wiele odcieni niebieskiego, a głównymi motywami były kwiaty polne i bukiety: pierwiosnki, bławatki, niezapominajki, stokrotki, bratki polne i maki, a także gałązki z liśćmi dębu i żołędziami, czy też kłosy zboża.
Osiągnięciem malarskim Baranówki były piękne miniatury malowane na porcelanie, do których motywy czerpano z krajobrazów polskich i ówczesnych rycin. Dzięki znakomitej technice malarskiej baranowskich rzemieślników, miniatury były bardzo realistyczne, a dziś możemy na nich rozpoznać polskie zabytki: ruiny zamku w Łobozowie, zamek w Ujazdowie, świątynię Sybilli w Puławach, czy też Zamek Królewski w Warszawie.
Częstymi motywami były także polskie postaci historyczne, takie jak: Tadeusz Kościuszko i książę Józef Poniatowski. Okres pełnego rozkwitu i świetności manufaktury w Baranówce przypada na lata 1818 – 1840, a dowodem najwyższego uznania dla mistrzostwa jej wyrobów było przyznanie przez cara Aleksandra I przywileju znakowania swoich wyrobów godłem państwowym Rosji, co było znaczącym wyróżnieniem.
Michał de Mezer pozostawał dyrektorem fabryki do swojej śmierci w 1820 roku, a po następnie zarządzali nią jego synowie bratankowie jego brata Franciszka do ok. 1845 roku. Potem następuje okres znacznego obniżenia jakości wyrobów manufaktury.
W roku 1884 wytwórnię przejmuje hrabina Kazimiera Grocholska, która sprzedała fabrykę w 1895 roku kupcowi z Odessy – Mikołajowi Gripariemu, a ten stopniowo przestawiał produkcję wytwórni na poszukiwane na rynku wyroby techniczne. W 1914 roku znaczną część zabudowań fabryki i magazynów strawił pożar. Po rewolucji 1917 roku fabryka została przejęta przez bolszewików.
Słowo Polskie, http://www.altius.com.pl, 09.06.17 r.
Leave a Reply