Antoni Mińkiewicz z Łyczówki – żołnierz, minister aprowizacji, komisarz zarządu cywilnego, uczestnik rozmów z rządem Symona Petlury

16 września 1881 roku we wsi Łyczówka na terenie zaboru rosyjskiego w powiecie starokonstantynowskim urodził się Antoni Mińkiewicz – polski działacz społeczny, inżynier, minister aprowizacji w latach 1918-1919, naczelny komisarz Zarządu Cywilnego Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego

Był jednym z czworga dzieci właścicieli ziemskich Feliksa i Antoniny z Iwanowskich. Po ukończeniu I Gimnazjum w Żytomierzu, wyjechał na studia do Kijowa. Za udział w manifestacjach studenckich z socjalistami został usunięty ze studiów i powołany do wojska. Trzy lata służył w wojsku carskim na granicy z Armenią.

Po zwolnieniu ze służby w 1903 roku wyjechał do Leoben w Austrii, gdzie w 1907 roku ukończył Akademię Górniczą zdobył z tytułem inżyniera. Po studiach podjął pracę na kopalni „Saturn” w Zagłębiu Dąbrowskim. Pracował też jako inżynier górniczy w Kopalni „Józef” na Starym Olkuszu. W 1909 roku ożenił się z Emilią Gruja, z którą miał czwórkę dzieci.

Był prezesem Komitetu Ratunkowego w Olkuszu. To dzięki niemu powołano do życia gimnazja: męskie w 1916 roku oraz żeńskie rok później. Mińkiewicz stał również na czele lokalnych struktur Polskiej Organizacji Wojskowej, której członkowie oswobodzili Olkusz w 1918 roku, był jednym z twórców lokalnego samorządu, jako radny miasta i deputowany w sejmiku. Związany z Józefem Piłsudskim.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości od 17 listopada 1918 roku, przez blisko rok był ministrem aprowizacji w rządach Józefa Świeżyńskiego, Jędrzeja Moraczewskiego i Ignacego Jana Paderewskiego. W styczniu 1920 roku został naczelnym komisarzem Zarządu Cywilnego Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego.

Mińkiewicz w nocy z 5 na 6 lipca, brał udział w rozmowach z Symonem Petlurą, dotyczących współpracy polsko-ukraińskiej. 12 lipca 1920 wracał pociągiem z Płoskirowa (dzisiejszy Chmielicki) do Krzemieńca. Pociąg został wykolejony pod Czarnym Ostrowem na trasie Płoskirów – Wołoczyska. Mińkiewicz z grupą żołnierzy ukraińskich, udał się do najbliższej miejscowości, gdzie połączyli się z oddziałem polskich ułanów i zbierając ludność cywilną, oraz rannych ruszyli do Narkiewyczi miejscowości sąsiadującej z Czarnym Ostrowem. Tam zostali zaatakowani przez kawalerzystów Armii Konnej Budionnego. Nieznany jest los Mińkiewicza. Jak relacjonował Kurier Warszawski: „Liczba zabitych a znalezionych wynosi 46, prawie wszyscy byli porąbani szablami i widocznie podobijani, większość zmasakrowanych”. Pośmiertnie został odznaczony Orderem Polonia Restituta III kl.

Antoni Mińkiewicz był niezwykłym człowiekiem, patriotą. Prawdopodobnie przez matkę, był spokrewniony z Juliuszem Słowackim. Miał niespokojną duszę. Nieustępliwie walczył z zaborcami o niepodległą Polskę. Jego przedwczesna śmierć wstrzymała historię jednego z najzdolniejszych polityków dwudziestolecia międzywojennego.

Ryszard Arkadiusz Frączek, fot. domena publiczna, 24 września 2025 r.

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Przejdź do treści