Kontynuujemy publikować krótkie życiorysy kapłanów rzymskokatolickich, skazanych przez bolszewików na lata tułaczki po łagrach koncentracyjnych a później na śmierć.
Georgij Moskwa – ur. w 1910 roku w Zurychu. W 1935 roku ukończył filozofię na jednej z uczelni w Krakowie, w 1939 – teologię na Papieskim Instytucie Wschodnim w Rzymie. Profesor i rektor seminarium duchownego w Dubnie(?). W grudniu 1939 roku nielegalnie przybył do Lwowa gdzie na podstawie fałszywych dokumentów zatrudnił się na przedsiębiorstwie naftowym. 15 sierpnia 1940 roku aresztowany przez węgierskich pograniczników podczas próby nielegalnego przekraczania granicy. W budapesztańskim więzieniu przekazał informację o sobie Jezuitom, za dwa miesiące został zwolniony i skierowany do Rzymu. Watykan zaproponował ks. Moskwie wrócić do ZSRS w celu pełnienia tam posługi duszpasterskiej. 22 stycznia 1941 roku aresztowany przez Sowietów i uwięziony w kijowskim więzieniu. 7 lipca ks. Georgij został rozstrzelany.
Ignacy Opolski – ur. w 1885 r. w Snitkowie na Podolu. Absolwent żytomierskiego seminarium duchownego. W 1916 roku wyświęcony na księdza i skierowany do pracy w Romanowie na Wołyniu. W latach 20. ks. Opolskiego kilkakrotnie aresztowano. 27 stycznia 1930 roku aresztowany na podstawie zbiorowego oskarżenia duchowieństwa rzymskokatolickiego i skierowany do więzienia w Kijowie. 12 maja tegoż roku na mocy wyroku (art. 54-10 KK) skazany na 8 lat łagrów. 26 maja przewieziony do Jarosławla. W październiku 1933 trafił na Sołowki. Aresztowany na Sołowkach w 1937 roku. 8 grudnia 1937 rozstrzelany po wyroku specjalnej Trójki NKWD w obwodzie leningradzkim. Wyrok wykonano w sołowieckim więzieniu.
Adolf Piętkiewicz – ur. w 1871 roku w Klebaniu na Wołyniu. Absolwent seminarium w Żytomierzu. W 1896 roku wyświęcony na księdza i skierowany do pracy w fastowskiej parafii. Aresztowany tutaj 7 lutego 1930 roku i wywieziony do Białej Cerkwi. Skierowany do więzienia w Charkowie a potem – w Kijowie. 10 maja skazany przez Trójkę przy Kolegium OGPU na 3 lata łagrów koncentracyjnych. 26 maja 1930 roku wysłany do Jarosławskiego politizolatora. W sierpniu 1932 roku zesłany na 3 lata do obwodu archangielskiego. Zmarł na zesłaniu 26 września 1933 roku.
Leon Piotrowski – ur. w Miszurowie pod Humaniem w 1878 roku. Święcenia kapłańskie przyjął po nauce w seminarium w Żytomierzu w 1909. Posługę pełnił wpierw w Mizoczu pod Dubnem a potem w Skurcze niedaleko Łucka. Od 1919 roku proboszcz kościoła w Elisawietgradzie (obecnie Kropywnyckyj). Od 1921 roku – w Zinowjewsku. Po raz pierwszy aresztowany za domniemany udział w kontrrewolucyjnym spisku, zwolniony po kilku dniach. W 1924 roku znowu aresztowany i zwolniony za brakiem dowodów. 12 kwietnia 1932 roku aresztowany na podstawie podejrzenia o szpiegostwo na korzyść Polski. 11 lipca 1932 roku na mocy art. 54-6,10 skazany przez Trójkę Kolegium OGPU w obwodzie kijowskim na 5 lat łagrów. Tego samego roku termin więzienia zwiększono do 10 lat. 3 listopada 1932 roku skierowany do Mariinskiego oddziału Sibłagu. 13 września 1937 roku skazany przez Trójkę NKWD na rozstrzelanie. Wyrok zostały wykonany 1 listopada 1937 roku (według innych danych – 19 września).
Mieczysław Piotrowski – aresztowany w 1937 roku. 14 października na mocy wyroku skazany na rozstrzelany. Wyrok został wykonany 1 listopada 1937 roku.
Mark Puzinowski – ur. w 1869 r., absolwent seminarium w Żytomierzu. Wyświęcony na księdza w 1893 roku. Posługę duszpasterską pełnił w Olewsku (wówczas w granicach obwodu winnickiego), później – w Żytomierzu. W lutym 1934 roku aresztowany w Żytomierzu. Na mocy art. 54-10 skazany na 3 lata łagrów. Skierowany na Dalnij Wostok do pracy przy budowie Ussurijskiej Kolei. Jego ostatni list do Polskiego Czerwonego Krzyża jest datowany 3 kwietnia 1937 roku. Według danych polskiej ambasady w drugiej połowie 1937 roku rozstrzelany po aresztowaniu w łagrze.
Bolesław Roszkiewicz – ur. w 1884 roku. Absolwent żytomierskiego seminarium duchownego. Wyświęcony na księdza w roku 1907. Aresztowany w 1935, skazany na 5 lat łagrów. Od grudnia 1936 roku w Belbałtłagu na st. Kuzema Kirowskiej Kolei. Według danych polskiej ambasady zmarł w maju 1937 roku na st. Kuzema.
Andronik Rudenko – ur. w 1894 roku w Stawiszczu pod Kijowem, syn prawosławnego kapłana. W latach 1915-1920 studiował jednocześnie na Uniwersytecie Kijowskim oraz w seminarium duchownym. W 1920 roku wyświęcony na kapłana katolickiego obrządku wschodniego. W latach 1920-1928 proboszcz kościoła Św. Jana w rejonie stawiszczańskim, po jego zamknięciu – wikary w Kijowie. Od 1929 roku – po otrzymaniu zgody Watykanu – proboszcz rzymskokatolickich kościołów w Januszpolu i Cudnowie. 20 sierpnia 1935 roku aresztowany przez NKWD. 13 grudnia 1935 skazany na mocy art. 54-10 na 7 lat łagrów i 3 lata pozbawienia praw obywatelskich. 25 września 1938 roku złapany podczas próby ucieczki. 25 września 1939 roku skazany przez Kijowski sąd na podstawie art. 54-10 i 78-2 KK na 10 lat łagrów. Skierowany do Siewwostokłagu. 18 kwietnia 1940 roku dostarczony do Władywostoku, 14 lipca 1940 roku skierowany do Magadanu, gdzie ukończył kursy feldszerskie i podjął pracę feldszera. Od 1947 roku w buchcie Nachodka, gdzie 15 września został oskarżony o „antysowiecką agitację i udział w kontrrewolucyjnej organizacji”. 25 stycznia 1948 roku przeżył zawał serca. Przez zły stan zdrowie skierowany do więziennego szpitala. 4 listopada 1948 roku skazany na 10 lat łagrów. 12 października 1950 roku skierowany do buchty Wanino. Zmarł 5 maja 1951 roku. Pochowany na cmentarzu w Wanino. W pogrzebie wzięła udział liczna grupa mieszkańców wsi. Był także obecny ksiądz.
Słowo Polskie na podstawie informacji rosyjskiego Memoriału, 26.12.16 r.
Więcej na temat: Męczennicy za wiarę. Losy rzymskokatolickiego duchowieństwa w latach 20-30. XX w.
