Cudzoziemcy posiadający Kartę Polaka
Karta Polaka jest dokumentem potwierdzającym przynależność do Narodu Polskiego. Jej posiadaczowi przysługują uprawnienia wynikające z ustawy o Karcie Polaka. Przyznanie Karty nie oznacza jednak nabycia polskiego obywatelstwa ani stwierdzenia polskiego pochodzenia. Nie uprawnia także do przekraczania granicy Polski bez wizy ani do osiedlenia się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Karta Polaka nie jest co prawda dokumentem legalizującym pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jednak jej posiadacz zyskuje wiele uprawnień ułatwiających utrzymywanie kontaktów z Rzecząpospolitą Polską.
W przypadku dostępu do kształcenia na poziomie wyższym, Karta Polaka umożliwia podejmowanie i odbywanie studiów wyższych, studiów doktoranckich oraz innych form kształcenia, a także uczestniczenia w badaniach naukowych i pracach rozwojowych na zasadach obowiązujących obywateli polskich.
Karta Polaka może być przyznana wyłącznie osobie posiadającej w dniu złożenia wniosku o wydanie Karty Polaka obywatelstwo Republiki Armenii, Republiki Azerbejdżańskiej, Republiki Białoruś, Republiki Estońskiej, Gruzji, Republiki Kazachstanu, Republiki Kirgiskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Mołdowy, Federacji Rosyjskiej, Republiki Tadżykistanu, Turkmenistanu, Ukrainy lub Republiki Uzbekistanu albo posiadającej w jednym z tych państw status bezpaństwowca.
Osoby legitymujące się ważną Kartą Polaka są uprawnione do podejmowania i odbywania studiów (nauki):
– na zasadach obowiązujących obywateli polskich, z czym wiąże się prawo do bezpłatnego kształcenia w uczelniach publicznych oraz ubiegania o wszystkie rodzaje świadczeń pomocy materialnej przewidziane dla studentów i doktorantów z polskim obywatelstwem (stypendium socjalne, stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych, stypendium rektora dla najlepszych studentów, stypendium ministra za wybitne osiągnięcia, zapomogi). W przypadku studiowania w uczelni niepublicznej są zobowiązane do opłacenia czesnego, zachowując jednocześnie prawo do pomocy materialnej.
– w trybie oraz na warunkach innych niż dotyczące obywateli RP, przy czym podejmując i odbywając studia na warunkach innych niż dotyczące obywateli polskich (np. jako stypendyści strony polskiej), nie mogą oni ubiegać się o stypendia wypłacane przez uczelnie z dotacji budżetowej przeznaczonej na bezzwrotną pomoc materialną dla studentów i doktorantów.
Osoby, które podjęły studia na warunkach innych niż obowiązujące obywateli polskich, na tzw. „warunkach dla cudzoziemców”, i w trakcie odbywania studiów otrzymały Kartę Polaka, mogą podjąć decyzję o zmianie warunków studiowania na takie, które obowiązują obywateli polskich.
Osoby posiadające ważną Kartę Polaka, które podjęły studia na warunkach obowiązujących cudzoziemców (mając możliwość wyboru), odbywają studia na wybranych zasadach do czasu regulaminowego ukończenia studiów.
Cudzoziemcy z potwierdzonym pochodzeniem polskim na podstawie ustawy o repatriacji
Wspomniana ustawa umożliwia repatriację Polakom, którzy pozostali na Wschodzie, a zwłaszcza w azjatyckiej części byłego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, i na skutek deportacji, zesłań i innych prześladowań narodowościowych lub politycznych nie mogli w Polsce nigdy się osiedlić.
Cudzoziemcy ci podejmują i odbywają studia oraz inne formy kształcenia w trybie i na warunkach innych niż obowiązujące obywateli polskich. W związku z tym wnoszą opłatę za kształcenie oraz nie mają uprawnień do pomocy materialnej dla studentów i doktorantów.
Jeśli legitymują się zagranicznym świadectwem dojrzałości lub dyplomem mogą być przyjmowani na kształcenie z pominięciem zasad rekrutacji obowiązujących obywateli polskich. Jeżeli w postępowaniu kwalifikacyjnym na określony kierunek studiów są wymagane szczególne predyspozycje, to zagraniczni kandydaci muszą wykazać posiadanie takich szczególnych uzdolnień lub umiejętności.
Cudzoziemcy z potwierdzonym pochodzeniem polskim podejmujący studia lub szkolenia prowadzone w języku polskim mają prawo do wniesienia opłaty obniżonej o 30%. Mogą także uzyskać wsparcie finansowe w ramach stypendium uczelni, jak również częściowe lub pełne zwolnienie z kosztów kształcenia, w przypadku trudnej sytuacji materialnej cudzoziemca lub w przypadku podjęcia przez niego nauki na drugim kierunku studiów lub kształcenia w innej formie na warunkach odpłatności.
Program stypendialny dla cudzoziemców pochodzenia polskiego na studiach I, II i III stopnia oraz jednolitych studiach magisterskich oraz rocznych stażach naukowych
Przewidziany jest dla cudzoziemców polskiego pochodzenia, którzy uzyskali świadectwo maturalne nie wcześniej niż w ostatnich trzech latach (dotyczy kandydatów na studia I stopnia).
Jest dostępny dla obywateli następujących państw: Białorusi, Bułgarii, Czech, Estonii, Gruzji, Kazachstanu, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Rosji, Rumunii, Słowacji, Ukrainy, Uzbekistanu, Turkmenistanu i Węgier. Do programu przyjmowani są również obywatele Chorwacji, Serbii, Czarnogóry, Macedonii, krajów Ameryki Łacińskiej i Bliskiego Wschodu.
Mogą oni podejmować kształcenie na wszystkich oferowanych w Polsce kierunkach w języku polskim. Zgłoszenia kandydatów następuje za pośrednictwem właściwych terytorialnie polskich placówek dyplomatycznych lub konsularnych. Stypendyści wyłaniani są na podstawie dokumentów lub poprzez egzaminy przeprowadzane w krajach zamieszkania kandydatów (dotyczy państw powstałych na obszarze byłego ZSRR).
Zgłoszenia kandydatów na studia II i III stopnia oraz staże naukowe dokonują właściwe terytorialnie polskie placówki dyplomatyczne lub konsularne (w przypadku ukończenia studiów I lub II stopnia za granicą) lub kierowani są bezpośrednio do Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej (w przypadku ukończenia studiów I i II stopnia w Polsce).
Stypendyści mają zapewnione bezpłatne kształcenie (finansowanie dla uczelni z dotacji podstawowej na działalności dydaktyczną) oraz stypendium Rządu RP.
Cudzoziemcy obywatele UE, EFTA-EOG lub Konfederacji Szwajcarskiej, którzy mają pochodzenie polskie
Cudzoziemcy – obywatele UE, EFTA-EOG lub Konfederacji Szwajcarskiej, którzy posiadają prawo stałego pobytu lub są pracownikami migrującymi, mieszkającymi na terytorium RP (dotyczy także obywateli Islandii, Lichtensteinu i Norwegii) podejmują i odbywają studia oraz inne formy kształcenia na warunkach obowiązujących obywateli polskich.
W związku z tym uzyskują prawo do bezpłatnego kształcenia w uczelniach publicznych oraz ubiegania o wszystkie rodzaje świadczeń pomocy materialnej przewidziane dla studentów i doktorantów z polskim obywatelstwem (stypendium socjalne, stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych, stypendium rektora dla najlepszych studentów, stypendium ministra za wybitne osiągnięcia, zapomogi).
W przypadku studiowania w uczelni niepublicznej są zobowiązani do opłacenia czesnego, zachowując jednocześnie prawo do pomocy materialnej.
Obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich EFTA – EOG oraz Szwajcarii i członkowie ich rodzin, posiadający środki finansowe niezbędne na pokrycie kosztów utrzymania podczas odbywania nauki w naszym kraju, są także uprawnieni do podejmowania i odbywania kształcenia w polskich uczelniach na zasadach obowiązujących obywateli polskich. Osobom tym nie przysługuje jednak prawo do stypendium socjalnego, stypendium specjalnego dla osób niepełnosprawnych i zapomóg, tj. do świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym.
W przypadku przyjęcia ich na studia na zasadach obowiązujących obywateli polskich, mają oni – tak jak studenci i doktoranci z polskim obywatelstwem – prawo do ubiegania się o tzw. stypendia motywacyjne (tj. stypendium rektora dla najlepszych studentów oraz stypendium ministra za wybitne osiągnięcia).
Cudzoziemcy pochodzenia polskiego z krajów trzecich (poza UE)
Cudzoziemcy pochodzenia polskiego z krajów trzecich (poza UE) podejmują i odbywają studia oraz inne formy kształcenia w trybie i na warunkach innych niż obowiązujące obywateli polskich. Są to głównie: obywatele państw trzecich, osoby z ważną Kartą Polaka, rezygnujące z ubiegania się o przyjęcie na zasadach obowiązujących obywateli polskich oraz obywatele państw członkowskich UE, EFTA-EOG i Konfederacji Szwajcarskiej, którzy zdecydowali się podjąć w Polsce naukę na warunkach dotyczących obywateli krajów pozaunijnych.
Mogą oni podejmować i odbywać kształcenie na podstawie:
– umów międzynarodowych, na zasadach określonych w tych umowach;
– umów zawieranych z podmiotami zagranicznymi przez uczelnie, na zasadach określonych w tych umowach;
– decyzji ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego lub ministra obrony narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych, ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, ministra właściwego – do spraw zdrowia, ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej;
– decyzji rektora uczelni.
Cudzoziemcy mogą podejmować i odbywać kształcenie:
– jako stypendyści strony polskiej (bezpłatne kształcenie i stypendium RP);
– na zasadach odpłatności;
– bez odpłatności i świadczeń stypendialnych;
– jako stypendyści strony wysyłającej, bez ponoszenia opłat za naukę;
– jako stypendyści uczelni.
Przyjęcie cudzoziemca na podstawie decyzji ministra właściwego ds. szkolnictwa wyższego lub zapisów umowy międzynarodowej może dotyczyć warunków określonych w pkt 1, 2, 3 i 4. Przyjęcie na podstawie decyzji rektora dotyczy tylko warunku określonego w pkt 2 i 5.
Cudzoziemcy legitymujący się zagranicznym świadectwem dojrzałości lub dyplomem mogą być przyjmowani na kształcenie z pominięciem zasad rekrutacji obowiązujących obywateli polskich. Jeżeli w postępowaniu kwalifikacyjnym na określony kierunek studiów są wymagane szczególne predyspozycje, to zagraniczni kandydaci muszą wykazać posiadanie takich szczególnych uzdolnień lub umiejętności.
Osoby nieznające języka polskiego mogą odbyć, trwający 9 miesięcy, kurs przygotowawczy do podjęcia studiów w języku polskim.
Cudzoziemcy podejmujący i odbywający kształcenie w trybie i na warunkach innych niż obowiązujące obywateli polskich nie posiadają uprawnień do otrzymywania wsparcia finansowanego ze środków bezzwrotnej pomocy materialnej.
W przypadku cudzoziemców podejmujących lub odbywających kształcenie w uczelniach niepublicznych, osoby te studiują najczęściej na podstawie decyzji rektora oraz na zasadach odpłatności. Mogą także uzyskać wsparcie finansowe w ramach stypendium uczelni, jak również częściowe lub pełne zwolnienie z kosztów kształcenia, w przypadku trudnej sytuacji materialnej cudzoziemca lub w przypadku podjęcia przez niego nauki na drugim kierunku studiów lub kształcenia w innej formie na warunkach odpłatności.
Słowo Polskie na podstawie informacji MEN, 01.12.17 r.
Leave a Reply